Ngành Điều khiển tàu biển

 

Ngành đào tạo: ĐIỀU KHIỂN TÀU BIỂN

Trình độ đào tạo:         Trung cấp chuyên nghiệp

Đối tượng tuyển sinh: Tốt nghiệp Trung học phổ thông

Thời gian đào tạo:        2 năm 

 

I. Giới thiệu và mô tả chương trình

Chương trình khung trung cấp chuyên nghiệp ngành Điều khiển tàu biển được thiết kế để đào tạo người học trở thành thuyền viên trình độ trung cấp chuyên nghiệp ngành Điều khiển tàu biển, có đạo đức và lương tâm nghề nghiệp, có ý thức kỷ luật, tác phong công nghiệp, có sức khoẻ, có thái độ hợp tác với đồng nghiệp, tôn trọng pháp luật và các quy định tại nơi làm việc, nhằm tạo điều kiện cho người lao động có khả năng tìm việc làm, đồng thời có khả năng học tập vươn lên đáp ứng các nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.        

            Chương trình chuẩn bị cho người học kiến thức và kỹ năng kỹ thuật về điều khiển tàu biển, công tác điều động tàu, công tác thuỷ nghiệp và dẫn tàu trên biển, đáp ứng tiêu chuẩn của Công ước quốc tế STCW 95 và các quy định khác của Việt Nam.

            Chương trình khóa học bao gồm những kiến thức, kỹ năng cơ bản về thuyền nghệ, la bàn, địa văn hàng hải, khí tượng, máy - điện tàu thủy, máy vô tuyến điện hàng hải, điều động tàu, quy tắc phòng ngừa đâm va trên biển. Người học cũng được trang bị những kiến thức cơ bản về tin học, ngoại ngữ, giáo dục thể chất, chính trị, pháp luật, quốc phòng-an ninh.

Sau khi tốt nghiệp ra trường, người học trở thành kỹ thuật viên trung cấp chuyên nghiệp về điều khiển tàu biển, có thể đảm nhiệm được nhiệm vụ trong các công ty vận tải biển, xí nghiệp, doanh nghiệp có yêu cầu về vận tải biển, trực tiếp vận hành một số thiết bị cơ điện, thiết bị hành hải, đồng thời có khả năng tiếp tục học tập lên các trình độ Cao đẳng, Đại học.

 

II. Mục tiêu đào tạo

Sau khi học xong chương trình, người học có khả năng:

1. Về kiến thức:

- Trình bày được các nội dung cơ bản về thuyền nghệ, la bàn, địa văn hàng hải, khí tượng, máy - điện tàu thủy, máy vô tuyến điện hàng hải, điều động tàu, quy tắc phòng ngừa đâm va trên biển, các nội dung về bảo quản vỏ tàu và những quy định về tiêu chuẩn, năng lực của thuyền viên.

- Vận dụng được các kiến thức cơ sở và chuyên môn đã học để vận hành được các thiết bị cơ điện và một số thiết bị của hệ thống máy trên tàu biển. Có khả năng cập nhật kiến thức, tư duy nghề nghiệp, nâng cao trình độ phù hợp với yêu cầu công việc.

- Phân loại được các loại dây sử dụng trên tàu biển; thuyết minh được các quy định về điều động tàu, lái tàu, cảnh giới trong khi điều động tàu.

2. Về kỹ năng:

- Điều khiển được tàu biển trong điều kiện ngoại cảnh bình thường, hỗ trợ được công tác điều động tàu, công tác thuỷ nghiệp, dẫn tàu trên biển.

- Vận hành và khai thác được các trang thiết bị ngành boong đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.

- Xử lý được những tình huống khẩn cấp theo nhiệm vụ được phân công.

- Lập được kế hoạch tuyến đường, quản lý, tu chỉnh và ghi chép được các ấn phẩm hàng hải, hải đồ, nhật ký ngành boong.

- Khai thác và sử dụng được các trang thiết bị trên boong và trên buồng lái, hỗ trợ được việc dẫn tàu an toàn, kinh tế và hiệu quả.

- Xác định được phương hướng trên biển và xác định được vị trí tàu bằng các thiết bị hành hải.

- Thực hiện được việc chất xếp, chằng buộc, cố định khi vận chuyển, bảo quản hàng hoá.

- Thành thạo các quy định an toàn về phương tiện, lao động và bảo vệ môi trường.

- Có khả năng làm việc độc lập và làm việc theo nhóm.

3. Về thái độ:

Có phẩm chất đạo đức tốt, tác phong công nghiệp, có thái độ hợp tác với đồng nghiệp, tôn trọng pháp luật và các quy định tại nơi làm việc, trung thực và có tính kỷ luật cao, tỷ mỷ chính xác, sẵn sàng đảm nhiệm các công việc được giao ở trên tàu hay các công ty, các nhà máy, xí nghiệp có yêu cầu vận tải biển.

 

III. Khung chương trình đào tạo

1. Cấu trúc kiến thức, kỹ năng của chương trình đào tạo

TT	Nội dung	Khối lượng (ĐVHT)
1	Các học phần chung	22
2	Các học phần cơ sở	10
3	Các học phần chuyên môn	48
4	Thực tập nghề nghiệp	16
5	Thực tập tốt nghiệp	6
	Tổng khối lượng chương trình	102

 

2. Các học phần của chương trình

I	Các học phần chung
Học phần bắt buộc
1	Giáo dục Quốc phòng - An ninh	4	Tin học
2	Chính trị	5	Ngoại ngữ
3	Giáo dục thể chất	6	Pháp luật
Học phần tự chọn (chọn 1 trong 2 học phần)
7	Kỹ năng giao tiếp	8	Giáo dục Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả
II	Các học phần cơ sở
9	Lý thuyết tàu	11	Máy - Điện tàu thủy
10	Bảo vệ môi trường	12	An toàn lao động hàng hải
III	Các học phần chuyên môn
Học phần bắt buộc
13	Luật hàng hải	21	Bảo hiểm hàng hải
14	Trực ca	22	Ngoại ngữ chuyên ngành hàng hải
15	La bàn từ	23	Thuyền nghệ 1
16	Khí tượng Hải dương	24	Thuyền nghệ 2
17	Địa văn hàng hải 1	25	Điều động tàu
18	Địa văn hàng hải 2	26	Quy tắc phòng ngừa đâm va trên biển
19	Máy điện hàng hải	27	Xếp dỡ hàng hóa
20	Máy vô tuyến điện hàng hải
Học phần tự chọn (chọn 1 trong 2 học phần)
28	Khai thác thương vụ	29	Thiên văn hàng hải
IV	Thực tập nghề nghiệp
V	Thực tập tốt nghiệp

 

IV. Nội dung thi tốt nghiệp

TT	Nội dung
1	Chính trị: - Học phần Chính trị
2	Lý thuyết tổng hợp (gồm các học phần): - Địa văn hàng hải - Quy tắc phòng ngừa đâm va trên biển (Colreg - 72)
3	Thực hành nghề nghiệp (gồm các học phần): - Máy điện hàng hải - Thuyền nghệ - Máy vô tuyến điện hàng hải

 

V. Mô tả nội dung các học phần (Học phần cơ sở và học phần chuyên môn)

* Lý thuyết tàu 

Học phần này cung cấp cho người học các kiến thức cơ bản về đặc trưng hình học của tàu; kết cấu cơ bản và sức cản; các tính năng cơ bản; nguyên tắc bố trí chung các thiết bị trên tàu thủy; thiết bị đẩy; hạ thủy tầu.

            Sau khi học xong học phần này, người học nêu được các thông số về đặc trưng hình học của tàu, các tính năng cơ bản của tàu thủy và giải thích ý nghĩa của chúng, đọc và giải thích được các ký hiệu có trên bản vẽ kết cấu, bản vẽ bố trí chung; lập được quy trình hạ thủy tầu.

* Bảo vệ môi trường    

            Học phần này cung cấp cho người học các kiến thức cơ bản về các nguyên lý sinh thái học áp dụng cho môi trường; ảnh hưởng của các hoạt động sống đến chất lượng môi trường; hoạt động của con người liên quan đến môi trường; bảo vệ môi trường và phát triển bền vững môi trường biển và bảo vệ môi trường biển.

Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được các nội dung chủ yếu về vai trò tác động của môi trường biển đối với môi trường trái đất nói chung; nêu được các nguồn gây ô nhiễm biển; đề xuất được các biện pháp phòng ngừa và xử lý ô nhiễm biển; tham gia tích cực trong việc bảo vệ môi trường biển phát triển bền vững.

* Máy - Điện tàu thuỷ

            Học phần này cung cấp cho người học các kiến thức cơ bản về các động cơ đốt trong, các loại máy chính, máy phụ và bơm sử dụng trên tàu biển, nguyên tắc vận hành buồng máy, hệ thống chân vịt, các hệ thống tự động điều khiển hệ động lực trên tàu; các mạch điện, thiết bị và khí cụ điện tàu thủy, máy phát điện, lưới điện và truyền động điện sử dụng trên tàu thủy.

Sau khi học xong học phần này, người học phân loại được các loại động cơ đốt trong và phạm vi sử dụng của chúng; vẽ và trình bày được cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như nêu được nhiệm vụ của một số cụm chi tiết cơ bản và các hệ thống, thiết bị thuộc hệ thống phục vụ động cơ; lập được quy trình khai thác động cơ; liệt kê được các sự cố thường gặp trong khai thác động cơ; xác định được nguyên nhân và khắc phục được các sự cố thông thường của động cơ; nhận biết được các thiết bị và khí cụ điện thuộc hệ thống của lưới điện tàu thủy; trình bày được các phương pháp và thực hiện được việc hòa đồng bộ hai máy phát điện đúng quy trình; tính toán và thiết kế được một số mạch điện đơn giản trên tàu thủy.

* An toàn lao động hàng hải    

            Học phần này cung cấp cho người học các kiến thức cơ bản về Luật lao động; các quy định về an toàn lao động và an toàn lao động hàng hải; công tác an toàn khi thực hiện các công việc trên tàu như làm dây, sơn và bảo quản vỏ tàu, đưa đón hoa tiêu, công tác buộc dây, công tác làm hàng.

            Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được các quy định về an toàn lao động và an toàn lao động hàng hải; nêu được các quy trình an toàn lao động khi làm việc trên tàu biển; đảm bảo an toàn khi thực hiện các công việc làm dây, sơn và bảo quản vỏ tàu, công tác buộc dây, công tác làm hàng.

* Luật Hàng hải                       

            Học phần nhằm cung cấp cho người học các nội dung cơ bản về Bộ luật hàng hải Việt Nam; chế độ pháp lý cảng biển; chế độ pháp lý các vùng nội thuỷ, lãnh hải, tiếp giáp lãnh hải, đặc quyền kinh tế, thềm lục địa, biển quốc tế, các eo biển và kênh đào quốc tế.

             Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được một số nội dung cơ bản về Luật hàng hải; các chế độ pháp lý cảng biển, các vùng nội thủy, lãnh hải, đặc quyền kinh tế, biển quốc tế; lập được hợp đồng vận chuyển hàng hoá đường biển và các công tác dịch vụ hàng hải; xác định được giới hạn trách nhiệm dân sự chủ tàu; đề xuất được phương án giải quyết tranh chấp hàng hải.

* Trực ca         

            Học phần này cung cấp cho người học những vấn đề cơ bản về quy định các chức danh và nhiệm vụ theo chức danh trong Quyết định 29/2008/QĐ-BGTVT; Quyết định 31/2008/QĐ-BGTVT và các quy định khác về công tác trực ca trên tàu biển Việt Nam.

             Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được các nội dung cơ bản về quy định các chức danh và nhiệm vụ trực ca trên tàu biển Việt Nam; thực hiện được các nguyên tắc bố trí và duy trì được ca trực trên tàu trong mọi hoàn cảnh hàng hải; thực hiện được các công việc theo đúng chức danh đã được phân công khi trực ca trên tàu biển.

* La bàn từ      

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về Địa từ trường; nguyên lý cấu tạo la bàn từ và các ứng dụng của la bàn từ trên tàu; độ lệch riêng la bàn từ, xác định và khử độ lệch riêng la bàn từ; phương pháp bảo quản và sửa chữa la bàn từ.

            Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được nguyên lý cấu tạo và hoạt động của la bàn từ; sử dụng được la bàn từ để đo hướng ngắm đến các mục tiêu; lái được tàu theo la bàn và xác định được phương hướng trên biển.

* Khí tượng Hải dương

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về Đại dương thế giới; tính chất lý hoá và nhiệt độ nước biển; sóng biển; hải lưu; dự báo thời tiết và công tác thu nhận, phân tích, tổng hợp các thông tin từ các dịch vụ khí tượng phục vụ công tác hành hải.

            Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng đọc được các bản tin thời tiết thu được trên tàu; dự báo được các điều kiện thời tiết có thể xảy ra khi hành hải.

* Địa văn hàng hải 1    

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về các phương pháp xác định phương hướng trên mặt biển; xác định quãng đường tàu chạy trên mặt biển; các phương pháp hàng hải đặc biệt.

Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng trình bày được các phương pháp xác định phương hướng và quãng đường tàu chạy trên mặt biển; xác định được phương hướng và quãng đường tàu chạy trên biển.

* Địa văn hàng hải 2    

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về hải đồ, thao tác hải đồ; các phương pháp xác định vị trí tàu bằng mục tiêu nhìn thấy; cách sử dụng các bản thuỷ triều của Việt Nam và của Anh; sử dụng các ấn phẩm hàng hải phục vụ cho dẫn tàu.

Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng trình bày được nguyên lý các phép chiếu hải đồ; sử dụng được các ấn phẩm hàng hải, hải đồ phục vụ cho xác định vị trí tàu và công tác hàng hải an toàn; xây dựng được hải đồ.

* Máy điện hàng hải    

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về nguyên lý hoạt động, cấu tạo, sử dụng và bảo quản la bàn điện, máy đo sâu, máy lái, tốc độ kế.

            Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng trình bày được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của la bàn điện; khai thác và sử dụng được các thiết bị điện trên tàu; bảo quản và bảo dưỡng được các thiết bị điện hàng hải thông dụng.

* Máy vô tuyến điện hàng hải  

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về Ra đa hàng hải, máy định vị toàn cầu và các hệ thống vô tuyến dẫn đường khác. Nội dung chủ yếu gồm: Lý thuyết cơ bản về Radar hàng hải; các hệ thống hàng hải Hypecbol; nguyên lý cấu tạo và khai thác sử dụng bảo quản các loại Radar, các máy thu Loran C, hệ thống vệ tinh hàng hải, hệ thống GPS, AIS, Thông tin liên lạc.

            Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được những kiến thức cơ bản về Radar hàng hải, hệ thống vệ tinh hàng hải; khai thác và sử dụng được các thiết bị vô tuyến điện hàng hải, hệ thống thông tin liên lạc và hệ thống dẫn đường trang bị trên tàu.

* Bảo hiểm hàng hải    

Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về các loại hình bảo hiểm hàng hải, gồm: Bảo hiểm thân tàu; Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ tàu và Bảo hiểm hàng hoá; Nội dung, thủ tục tham gia bảo hiểm, thủ tục đòi bồi thường tổn thất.

Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được những kiến thức cơ bản về các loại hình bảo hiểm hàng hải; nêu được quy trình thủ tục tham gia bảo hiểm và đòi bồi thường tổn thất; ứng dụng được các loại hình bảo hiểm trong quá trình khai thác tàu.

* Ngoại ngữ chuyên ngành hàng hải   

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về khả năng đọc và giao tiếp ngoại ngữ trong lĩnh vực hàng hải; vốn từ vựng và ngữ pháp tối thiểu để sử dụng trong khai thác và vận hành tàu biển.

            Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng giao tiếp được bằng ngôn ngữ đã học những câu thông thường trong chuyên ngành với các thành phần liên quan đến tàu như: Hoa tiêu, cảng vụ, công nhân xếp hàng.

* Thuyền nghệ 1                      

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về các tiêu chuẩn kỹ thuật của dây; các cách đấu dây, các nút dây cơ bản.

            Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng phân loại được dây, các nút dây thường dùng trên tàu; đấu nối và đấu khuyết được các loại dây được trang bị trên tàu.

* Thuyền nghệ 2                      

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức, kỹ năng cơ bản về công tác buộc tàu vào cầu, vào phao, thả neo.

            Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng trình bày được các kiến thức cơ bản về công tác buộc tàu vào cầu, vào phao, thả neo; tổ chức được công tác buộc tàu vào cầu, vào phao và thả được neo.

* Điều động tàu           

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về các đặc tính điều động tàu; vòng quay trở; ảnh hưởng của các điều kiện ngoại cảnh đến đặc tính điều động tàu.

            Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng trình bày được đặc tính điều động tàu; điều động được việc cứu vớt người rơi xuống nước; điều động được tàu ra vào cầu, buộc và rời phao; điều động được tàu chạy tàu trong luồng hẹp; điều động được tàu thả và kéo neo; điều động được tàu trong các tình huống đặc biệt.

* Quy tắc phòng ngừa đâm va trên biển (COLREG 72)

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về: Quy tắc quốc tế về phòng ngừa va chạm tàu thuyền trên biển; Điều khiển tàu trong các tình huống khác nhau; Các đèn, dấu hiệu của các loại tàu thuyền. Nội dung chủ yếu là các khái niệm về tàu thuyền, các hoàn cảnh hành hải, quy định về hành hải trong các điều kiện tầm nhìn xa, đèn và dấu hiệu của từng loại tàu ở tình tình huống khác nhau.

            Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được các quy tắc quốc tế về phòng ngừa va chạm tàu thuyền trên biển; nêu được các tình huống và điều kiện hành hải; đề xuất được phương án xử lý khi hành hải bình thường và khi có nguy cơ đâm va.

* Xếp dỡ hàng hoá      

            Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về: Tính chất hàng hoá; cách sắp xếp và bảo quản các loại hàng thường gặp trong vận tải biển; cách chằng buộc hàng hoá, cách sử dụng các tài liệu liên quan đến an toàn hàng hoá như: IMDG code, sổ tay chằng buộc hàng hoá.

            Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng phân loại được các loại hàng hóa; tổ chức sắp xếp và chằng buộc được hàng hóa; thực hiện được các phương pháp chăm sóc hàng đảm bảo an toàn trong suốt quá trình vận chuyển.

* Khai thác thương vụ 

Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về những đặc trưng khai thác kỹ thuật của tàu vận tải biển, các hình thức tổ chức khai thác tàu, các chứng từ có liên quan đến hàng hoá vận chuyển bằng đường biển, các loại hợp đồng và nội dung các loại hợp đồng liên quan đến vận tải biển, giới hạn một số công việc liên quan đến tàu và hàng.

            Sau khi học xong học phần này, người học trình bày được những đặc trưng trong khai thác kỹ thuật của tàu vận tải biển; thống kê được các chứng từ hàng hóa, các loại hợp đồng liên quan đến vận chuyển bằng đường biển; áp dụng được các nghiệp vụ vận tải như hợp đồng thuê tàu, các phương pháp vận chuyển hàng hoá bằng đường biển.

* Thiên văn hàng hải   

Học phần này cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về thiên văn và thiên văn ứng dụng hàng hải; Tam giác thiên văn và cách giải; Bầu trời, chuyển động biểu kiến của thiên thể; Sextant hàng hải; Lịch thiên văn và các tài liệu phục vụ cho thiên văn ứng dụng.

Sau khi học xong học phần này, người học có khả năng đo được độ cao thiên thể; Xác định được số hiệu chỉnh của la bàn bằng phương pháp thiên văn; Xác định được vị trí tàu và số hiệu chỉnh la bàn; Sử dụng được các loại bảng toán hàng hải, lịch thiên văn và các ứng dụng tin học trong các bài toán thiên văn.

* Thực tập nghề nghiệp

- Thực tập nhận thức nghề nghiệp: Cung cấp cho học sinh những kiến thức thực tế về điều khiển tàu biển tại cơ sở thực tập; làm quen khi xuống tàu; công việc chung của thủy thủ; trực ca; lái tàu; hỗ trợ điều động; cứu sinh; cứu hỏa; học sinh có thể hệ thống được các nguyên tắc về điều khiển tàu biển, kỹ thuật sử dụng và vận hành máy vô tuyến điện hàng hải, quy tắc phòng ngừa đâm va trên biển, từ đó hình dung được công việc của mình sau khi ra trường.

- Thực tập kỹ năng nghề nghiệp: Cung cấp cho học sinh những kiến thức, kỹ năng cơ bản của thuỷ thủ khi bắt đầu thực hiện nghề nghiệp của mình; những kỹ năng vận hành, nguyên lý làm việc và cấu tạo của các thiết bị trên tàu, giải quyết những sự cố thường xẩy ra trong vận hành và điều khiển tàu biển; ôn luyện và nâng cao những kiến thức, kỹ năng đã được học, rèn luyện bản lĩnh người đi biển khi tiếp cận môi trường làm việc thực tế. Sau khi kết thúc thực tập cơ bản, người học có khả năng vận hành được một số máy móc, thiết bị; giải quyết được các sự cố thường xẩy ra trong điều khiển, vận hành tàu biển; đảm nhận được chức danh thấp nhất trên tàu là thuỷ thủ.

* Thực tập tốt nghiệp  

Học phần này nhằm hoàn thiện và nâng cao những kiến thức, kỹ năng đã được học; rèn luyện bản lĩnh người đi biển trong môi trường làm việc thực tế.

Nội dung chủ yếu gồm: Thực hành các công việc trực ca sỹ quan boong; Công việc kiểm tra, chuẩn bị của sỹ quan boong; Công việc bảo quản, bảo dưỡng, báo cáo của sỹ quan boong; Nghiệp vụ sỹ quan boong; Nhiệm vụ của sỹ quan boong trong các tình huống khẩn cấp.

            Sau khi kết thúc thực tập tốt nghiệp, người học có khả năng thực hiện được nhiệm vụ của thủy thủ tàu biển, thực hiện được nhiệm vụ của sỹ quan vận hành boong trên tàu biển.